Μπορεί για τους περισσότερους τα Χριστούγεννα να είναι μία γιορτή χαράς, αλλά για άλλους είναι μία περίοδος που χαρακτηρίζεται από αισθήματα θλίψης και μελαγχολίας. Η Ναταλία Κουτρούλη, Ψυχολόγος Υγείας, εξηγεί τι ακριβώς είναι η μελαγχολία των γιορτών, που οφείλεται και τι μπορεί να κάνει κανείς για να τη «νικήσει».
Η μελαγχολία των γιορτών αποτελεί ένα περιοδικό φαινόμενο θλίψης που εμφανίζεται τις εορταστικές ημέρες και περιλαμβάνει μελαγχολική διάθεση, κοινωνική απόσυρση, αποστασιοποίηση από οποιαδήποτε συμπεριφορά που σχετίζεται με την εορταστική ατμόσφαιρα και απαξίωση των εορταστικών δραστηριοτήτων.
Που οφείλεται;
Η μελαγχολία των γιορτών αποδίδεται σε ποικιλία παραγόντων, όπως:
1. Χαρακτηριολογικά στοιχεία, δηλαδή γνωρίσματα της προσωπικότητας όπως η συστολή ή η ροπή προς τη μελαγχολία που δεν επιτρέπουν στο άτομο να ενταχθεί στο εορταστικό κλίμα ή να απολαύσει τις συνευρέσεις με άλλους.
2. Διαστρεβλωμένες αντιλήψεις, δηλαδή απόλυτες και αρνητικές απόψεις όπως για παράδειγμα «δεν μου αξίζει να γιορτάζω, επειδή δεν έχω σχέση» που υπαγορεύουν στο άτομο τον τρόπο συμπεριφοράς του.
3. Υψηλές προσδοκίες τόσο από τον εαυτό, όπως «πρέπει πάντα να διασκεδάζω», όσο και από τους άλλους «πρέπει οι άλλοι να κάνουν πάντα αυτό που επιθυμώ». Τέτοιου είδους προσδοκίες πιέζουν το άτομο να ελέγχει τον εαυτό του και τους άλλους.
4. Δυσάρεστα βιώματα, δηλαδή σημαντικά και αρνητικά φορτισμένα γεγονότα που είναι συνδεδεμένα με τις γιορτές, όπως οικογενειακές συγκεντρώσεις με οικείους που δεν είναι πλέον στη ζωή.
5. Αλλαγές στον τρόπο ζωής ή/και απώλειες προσώπων ή συνθηκών, που αναγκάζουν το άτομο να περνάει μια διαφορετική από τα συνηθισμένα του περίοδο εορτών.
6. Μοναξιά, περιθωριοποίηση ή διαφορετικότητα στις θρησκευτικές πεποιθήσεις, που δημιουργούν στο άτομο την αίσθηση ότι αποστασιοποιείται από τους άλλους ανθρώπους.
Τρόποι αντιμετώπισης
Βασικό για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η μελαγχολία των Χριστουγέννων είναι να εντοπιστεί ο λόγος για τον οποίο προκαλείται και να εστιαστεί η παρέμβαση στο συγκεκριμένο αίτιο. Ταυτόχρονα, η στροφή προς πιο αισιόδοξες σκέψεις, η τροποποίηση των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων, οι κοινωνικές συναναστροφές με ανθρώπους της επιλογής του ατόμου, η εμπλοκή σε ευχάριστες δραστηριότητες και οι στιγμές ξεκούρασης μπορούν να τονώσουν τη διάθεση και να μετατρέψουν τα μελαγχολική διάθεση σε πιο γιορτινή. Το άτομο θα βοηθηθεί εάν αποφασίσει ότι θέλει να αλλάξει η διάθεσή του και να ενταχθεί στο εορταστικό κλίμα. Άλλωστε, πάντα υπάρχουν λύσεις, φτάνει να έχει κανείς θέληση για να ξεπεράσει μια δυσκολία!