Καθώς οι ημέρες των εορτών πλησιάζουν, πολλοί γονείς έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλες απορίες μικρών παιδιών, όπως πού ζει ο Άγιος Βασίλης, πώς θα μπει στο σπίτι μας αφού δεν έχουμε καμινάδα και ειδικά εάν έχουν πάει σχολείο: «είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης»; Εάν εείστε από τους γονείς που μεγαλώσατε το παιδί σας με την ιδέα του Άγιου Βασίλη, αργά ή γρήγορα θα χρειαστεί να απαντήσετε σε αυτό το ερώτημα. Ωστόσο αρκετοί είναι οι γονείς που αναρωτιούνται αν πρέπει να πουν την αλήθεια στο παιδί τους και πότε είναι η κατάλληλη ηλικία. Η Αμάντα Μπικάκη, Παιδοψυχολόγος, λύνει όλες σας τις απορίες.
Δεν υπάρχει ένα σαφές ηλικιακό όριο στο οποίο να θεωρείται ότι τα παιδιά είναι έτοιμα να αντιληφθούν εάν κάτι τέτοιο ισχύει, ωστόσο καλό είναι οι γονείς να έχουν υπόψη ότι τα παιδιά έως την ηλικία των 6 περίπου, χαρακτηρίζονται από ένα εγωκεντρικό τρόπο σκέψης και δυσκολεύονται να διακρίνουν το πραγματικό από το ρεαλιστικό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για εκείνο, η πραγματικότητα ισοδυναμεί με αυτό που αισθάνεται («Εφόσον έτσι το νοιώθω, έτσι είναι»). Ως εκ τούτου θα ήταν ανώφελο να προσπαθήσει ο γονέας να φέρει αντιμέτωπο με την αλήθεια το τετράχρονο παιδί του, όταν την ημέρα της Πρωτοχρονιάς αυτό θα βρει και πάλι το δώρο του κάτω από το δέντρο. Από την ηλικία των 6-8 ετών έως και τα 14 περίπου έτη το παιδί αρχίζει να κατακτά σιγά σιγά έναν πιο αφαιρετικό τρόπο σκέψης, όπου η πραγματικότητα πλέον δεν αντικατοπτρίζει τα προσωπικά του πιστεύω, αλλά συγκροτείται με βάση γενικά κοινωνικά αποδεκτές αλήθειες.
Σύμφωνα με έρευνες, ένα παιδί ανακαλύπτει την αλήθεια για τον Άγιο Βασίλη περίπου στα 7 έτη, κι ενώ αρχικά φαίνεται να βιώνει ένα αίσθημα ματαίωσης, τα πιο πολλά παιδιά αντιδρούν θετικά και φαίνεται να ικανοποιούνται έστω και με τη φανταστική παρουσία ενός τέτοιου προσώπου.
Εάν λοιπόν το παιδί σας είναι σε αυτή την ηλικία και σας φέρει τέτοιου είδους προβληματισμούς, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία για να συζητήσετε μαζί του τις αξίες που πρεσβεύει η ιστορία του Άγιου Βασίλη, να του πείτε την ιστορία του «υπαρκτού» Άγιου Βασίλη και να τη συνδυάσετε με τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στα οποία αναφέρεται σαν πρόσωπο. Αν από την άλλη δε θέλετε να δώσετε θρησκευτική χροιά, μπορείτε να συζητήσετε για το Βόρειο Πόλο, που βρίσκεται, για τις κλιματολογικές συνθήκες, τους κατοίκους, ή ακόμη να συζητήσετε για τα έθιμα άλλων χωρών.
Βασικό, είναι να έχετε υπόψιν ότι μία τέτοια συζήτηση είναι καλύτερα να γίνει όταν το παιδί φέρει την απορία σε εσάς και όχι από δική σας πρωτοβουλία. Ιδανικά δε, η κατάλληλη χρονική στιγμή είναι μετά το πέρας των εορτών ή σε άλλο ουδέτερο χρόνο. Τέλος, ακόμη πιο βασικό, είναι να θυμόμαστε ότι η ιστορία του Άγιου Βασίλη είναι ένας μύθος, ένα παραμύθι και όπως όλα τα παραμύθια, έτσι κι αυτό εξυπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς. Στόχος του είναι να μεταδώσει τις έννοιες της στοργής, της αλληλεγγύης και της συμπόνιας, όχι της τιμωρίας του «άτακτου παιδιού». Εάν ένα παιδί επιμένει να πιστεύει στον Άγιο Βασίλη είναι επειδή το χρειάζεται. Επιτρέψτε στο παιδί σας να το ζήσει όπως αυτό επιθυμεί, χωρίς να το χρησιμοποιείτε εσείς οι ίδιοι ως ένα μέσο χειρισμού, που αν μη τι άλλω εναντιώνεται στις βασικές αξίες της ιστορίας του Άγιου Βασίλη.